شرح استدلالی فقهی بر کتاب اعتکاف عروه اثر فقیه برجسته مرحوم آیتالله سید محمد کاظم طباطبایی یزدی با عنوان «الکفاف فی احکام الاعتکاف» تألیف حجتالاسلام سید محمدمهدی رفیعپور تهرانی، مدرس سطوح خارج حوزه علمیه قم، از سوی انتشارات خویی در قم به زیور طبع آراسته شد.
کتاب العروه الوثقی مرحوم سید محمد کاظم یزدی طباطبایی، یکی از مهمترین کتب فتوایی در فقه شیعه است که در صد ساله اخیر توجه بسیاری از فقهاء را به خود معطوف داشته و شروح، حواشی و تعلیقههای متعددی بر آن نگاشته شده است. اثر پیش روی با عنوان «الکفاف فی احکام الاعتکاف» نیز از جمله شروحی است که به بررسی تفصیلی و استدلالی باب اعتکاف عروه پرداخته است.
ویژگی اول این اثر، توجه به آراء و نظرات قدماء و معاصرین و نقل کلمات آنها در ابحاث گوناگون کتاب است. اساسا یکی از امتیازات فقهی نگارنده، تتبع فراوان در آثار و نگاشتههای فقهاست. این تتبع، در واقع بررسی تفصیلی سیر تاریخی یک مسأله فقهی است تا از این منظر، فقیه بتواند با علم به تطوّرات فکری و علمی رخ داده در آن مسأله، اقدام به نظریه پردازی کند.
این نکته نیز حائز اهمیت است که در نقل اقوال، صرفا به آراء فقهاء امامیه بسنده نشده و در موارد متعدد و به حسب نیاز، آراء فقهاء اهل سنّت نیز نقل گردیده است. همچنین در نگارش این کتاب، به بیش از یکصد و پنجاه منبع، مراجعه شده است.
ویژگی دوم اثر، عنایت نویسنده به جایگاه قرآن در استنباط احکام فقهی است به نحوی که قبل از ورود به روایات، ابتدا مقتضای آیات قرآن، به عنوان اصل و قاعده اولی در مسأله، مورد بررسی قرار گرفته و طبق مبنای مختار نگارنده، جز بواسطه روایات معتبر و البته متعدد، اصل مستفاد از قرآن، تخصیص یا تقیید زده نمیشود. مبتنی بر این دیدگاه، خبر واحد، و لو صحیحه باشد، نمیتواند موجب تخصیص یا تقیید قرآن شود. علاوه بر اینکه، در موارد تعارض اخبار نیز به اطلاقات و عمومات مستفاد از قرآن، به عنوان اولین مرجّح، تمسک شده، کما اینکه در مسأله مسجد اعتکاف، در ترجیح روایات عام، به آیه « َلَا تُبَاشِرُوهُنَّ وَأَنْتُمْ عَاکِفُونَ فِی الْمَسَاجِدِ» استناد شده است.
آنچه به عنوان امتیاز سوم این اثر میتوان ذکر کرد، وزن قابل توجه مباحث رجالی در ابحاث مختلف فقهی کتاب است. نگارنده با ورود تخصصی به این مباحث، نظرات اجتهادی خود را در مورد راویان و یا اسناد روایات، ابراز داشته است.
خصوصیت چهارم این اثر، نوآوری در بیان فروعات و ابتکار در استدلالات است. موارد متعددی را میتوان ذکر کرد که نویسنده پس از ذکر استدلال فقهاء بزرگ و ناتمام دانستن آن، از منظری بدیع، به ارائه استدلال در یک مسأله پرداخته است. این خصوصیت، از حرّیت فکری و روحیه علمی نگارنده در مواجهه با مسائل حکایت دارد. آنچه در جای جای این اثر مشهود است این است که مؤلف، بدون هیچ پیش فرضی، فروعات فقهی را مورد بررسی دقیق قرار میدهد و به مقتضای ادله و فارغ از آنچه که ممکن است مخالفت با فتوای مشهور قلمداد شود، نتایج علمی مختار خود را اصطیاد میکند.
ویژگی پنجم این اثر، توجه به مباحث لغوی در کشف و تحدید دایره موضوعات و اهتمام به ذکر مبانی اصولی در مواردی است که مبانی مذکور سبب اختلاف در فتاوای فقهی میشود کما اینکه در مسائلی که اظهار نظر در یک فرع فقهی، مبتنی بر اتخاذ مبنا در فرع کلی فقهی دیگری بوده، آن فرع کلی نیز مورد التفات نگارنده بوده و این خود از استحضار وی نسبت به مسائل مختلف فقهی حکایت دارد.
یادآوری میشود، چاپ اول کتاب «الکفاف فی احکام الاعتکاف» تألیف حجتالاسلام سید محمدمهدی رفیعپور تهرانی به تصحیح سید عبدالله حسینی شاهرودی در ۲۷۲ صفحه از سوی انتشارات خویی در قم چاپ و منتشر شده است.
علاقهمندان برای تهیه اثر میتوانند با شماره ۰۹۱۲۸۱۲۵۱۲۷ تماس حاصل نمایند و از ۱۰درصد تخفیف بهرهمند باشند.