به گزارش خبرنامه وبسایت مرکز فقهی امام محمد باقر علیهالسلام به نقل از خبرگزاری مهر، کتاب فقه و حکمرانی حزبی نوشته داود فیرحی توسط نشر نی در ۵۷۴ صفحه و به قیمت ۴۰ هزارتومان منتشر شد. حکمرانی حزبی صرفاً یکی از انواع حکمرانیهاست؛ نوعی از مُلکداری، مهارت و صناعتِ کشورداری که در دورهی معاصر و در دولت مدرن اهمیت یافته است. ماهیت این نوع از حکمرانی چیست؟ چگونه مهارتی است و چه نسبت و تمایزی با حکمرانیهای بدیل و سنتی دارد؟ معیار و یا معیارهای صحیح و نادرست در حکمرانی حزبی چیست؟ و سرانجام، چه نسبتی میان صنعت حزب و دانش فقه، بهمثابهی مهمترین میراث مسلمانی در حوزهی حکمت عملی، وجود دارد؟ این پژوهش با هدف تأمل در این مسائل صورت گرفته است.
طرح «مسئله حزب» در فقه سیاسی امتداد منطقی مواجههی فقه با دولت مدرن است. واقعیت این است که دولت مدرن در ایران و برای فقه شیعه هنوز هم جزء مسائل مستحدثه است. در این میان، حزب سیاسی و الگوی حکمرانی حزبی البته از تازگی، شکنندگی و ابهام بیشتری برخوردار است. بهجرئت میتوان گفت هنوز دانشی به نام «فقه تحزب» در ایران و مذهب شیعه وجود ندارد. این در حالی است که بسیاری از فقیهان در عملْ احزاب بزرگی را ایجاد کردهاند، دربارهی ضرورت آن سخن گفتهاند و حتی دربارهی احزاب سیاسی به قانونگذاری نیز پرداختهاند. فاصلهی عمل و نظر در حزب و حکمرانی حزبی شاید یکی از مهمترین مشکلات حکومتداری در ایران معاصر است.
حزبپژوهی موجود نشان میدهد که حزب با اصل دموکراسی ملازمه دارد و نه با پسوند دینی یا سکولاربودن آن. این نکته بدان معنی است که فکّ ملازمه بین اصل حزب و اصل دموکراسی و تقلیل آن به یکی از خصایص دموکراسی سکولار خطای فاحشی است که خسارات جبرانناپذیری به حیات سیاسی و لاجرم، سرنوشت جامعهی ما وارد کرده است. این نوشته ناظر به این نکات و تأملات است.
کتاب از یک مقدمه و دو بخش و ده فصل به شرح زیر تشکیل شده است:
مقدمه: فقه سیاسی و مسأله ی حزب
بخش اول: موضوع شناسی حزب
- فصل اول. فقه و موضوع شناسی حزب
- فصل دوم. فرآیند پیدایی حزب
- فصل سوم. تحول در موضوع حزب ...... تبارشناسی حزب در ایران معاصر
- فصل چهارم. دو حزب متأخر و مهم: حزب توده ی ایران/ حزب جمهوری اسلامی
- فصل پنجم. حزب و استعاره ی بازی
- فصل ششم. فقه، منطق بازی و مسأله ی حزب
- فصل هفتم. منطق بازی و حزب صحیح
بخش دوم: حکم شناسی حزب
- فصل هشتم. حزب و نظریه ی عمومی قرارداد
- فصل نهم. حزب و خطابات عمومی شرع
- فصل دهم. قانون گذاری و حزب